Batırığın Ermenek'e ait olduğunun belgesini sunuyoruz

Batırık yemeğinin Ermenek'e ait olduğunun belgesidir.

ERMENEKLİ HALK OZANI ÂŞIK İHRAKİ

                                                           ALİ AĞA- ALEVİ

   Ermenek’te Gürdallar ailesindendir. Ahmet Gürdal’ın oğludur. Yaklaşık 1855’te Ermenek’te doğmuştur. Anası Ayşe Aba adında bir kadındır. Asıl adı Ali’dir. Hayatının çoğu çalgı, raks ile geçtiği için gericiler tarafından (Alevi) unvanıyla anılır olmuştur. Alevilikle bir ilgisi yoktur.

“İhraki” mahlasıdır. İki kız evladı vardır. Balık avlar, tanıdıklarına hediye ederdi.  Değirmenlik mahallesinde otururdu. Türklerin en meşhur giysilerinden üç etekli zıbın giyerdi. Uzun zamandan beri değirmencilik yapardı. Bu yüzden de “Değirmenci Ali Ağa” derlerdi. Tahminen 1913 yıllarında öldüğü söylenir. Mezarı gariplerdedir.

Okuma yazması olmadığı halde yaratılış olarak çok zeki ve ruhu çok uyanık bir yaratılışa sahipti. Ermenek düğünlerinde zevk ve neşe âlemlerinin müdürlüğünü daima İhraki yapardı. Halk ozanı bir âşık idi.

Hicviye tarzında şiirler yazar, söylerdi. Karısı Kant Ali’nin kızı idi. Kuvvetli bir belleğe sahipti.

“Alevi” 1926’da yayınlanan “Konya Vilayeti Halkiyat ve Harsiyat” kitabı s.9’da 1961’de de Prof. Dr. Kamil İLİSULU’nun yazdığı “Ermenek İlçesi” kitabı s.37’de yer almıştır.

Alıntı yaptığımız şiirlerinden birkaç örnek sunuyoruz.     

                          AVCILAR ŞİİRİ

Bismillah deyip kalktım yataktan,

İncirlikten,  Göbenez’den, Çataktan,

Karalardan, Keşillikten, Ahattan,

Ziyaret eyleyin akça harmanı,

Avcı olan yaylaları dolaşır,

Menzile maksuduna ulaşır,

         Acı almadan kovanlıktan karışır,

Kebenden dökülür ab-ı revanı.

Ermenek ilçesi ve çevresinde çok yenilen ince bulgur (düğürcük) çeşitli sebzelerle bir nevi çiğ yemek yapılır ki buna batırma (batırık) denir. Bu çiğ yiyecek tam vitamin deposudur. İhraki’nin (Alevi) nin batırma ile ilgili en akıcı şiirinden bir bölümü aşağıdadır.

BATIRIK ŞİİRİ

 Batırmadır kadınların alayı,

Et olmasa ceviz, kendir kolayı,

Şimdi buldu bulgur küpü belayı,

Yandı canım batırmanın elinden.

Sabahleyin yaprağa saldır hızını,

Hazır etti biberini tuzunu,

Geleceği yola dikti gözünü,

Yandı canım batırmanın elinden.

Batırıktır kadınların ulusu,

Yemeyenin ortadadır ölüsü,

Cumhur oldu erkeklerin karısı,

Yanı canım batırmanın elinden.

Erleri çarşıdan etini taşır,

Satırın sesinden tavan titreşir,

Et olmazsa domateste yaraşır,

Yandı canım batırmanın elinden.

Erlerini köye kent’e savarlar,

Komşulara elçi haber salarlar,

Batırığı yerler düğün kurarlar,

Yandı canım batırmanın elinden.

Ali Ağa (Alevi)